Historie

Historie

‘T Gasthoes heeft sinds zijn oprichting in 1475 al veel verschillende bestemmingen gehad.

Priester Jacobus van Megensum opende het Horster gasthuis voor het eerst voor de opvang van vreemdelingen en pelgrims. Later, in de zeventiende eeuw, werd het gasthuis bestemd voor de armere inwoners; kinderen kregen er onderwijs en zieke mensen werden er verpleegd onder het bestuur van het  ‘Onze-Lieve-Vrouwegilde’. Tussen 1794 tot 1814 kwam het gebouw onder het beheer van het Burgerlijk Armbestuur. Vanaf het einde van de negentiende eeuw zorgden de Missiezusters van het Kostbaar Bloed er voor de zieken, bejaarden en armen onder de regie van het Armbestuur.

Er kwam een einde aan het middeleeuwse gasthuis in 1899, toen er werd besloten het reeds bestaande gebouw af te breken en er een gloednieuw gasthuis op te bouwen. Daarvoor werd architect Jan Jorna (1854-1927) aangesteld, die ervoor koos om het gebouw in neorenaissance stijl op te bouwen. Het kreeg de naam ‘Sint-Antoniusgesticht’, ook wel bekend als ‘Liefdesgesticht’ en later ‘Sint-Antoniusziekenhuis’. In de loop der jaren kreeg het gebouw nog een extra vrijstaand gebouw dat noodzakelijk werd voor het verplegen van besmettelijke zieken - ontworpen door Sjang Keijsers. In 1937 werd er door de Roermondse architect Joseph Franssen ook nog een kapel toegevoegd aan de rechter zijgevel van het gebouw. 

Ook is ‘t Gasthoês een onderduikplek geweest voor een groepje Limburgse jongens die uit de handen van de Duitsers wilden blijven. Ze hielden zich schuil op de zolder van het gebouw onder een luik. Deze onderduikplek komt terug in het nieuwe interieur van ‘t Gasthoês als een aandenken aan de gebeurtenis.

Tot 1968 heeft het gebouw zijn functie als ziekenhuis behouden. In dat jaar werd er een nieuw en modern ziekenhuis in gebruik genomen in de buurt. Het gebouw heeft daarna nog verschillende bestemmingen gehad, tot het in 1982 na een renovatie omgedoopt werd in een cultureel centrum: ‘t Gasthoes.

Vandaag is ‘t Gasthoes een modern en multifunctioneel centrum om samen te komen voor theater, dans, muziek, vergaderingen en zo veel meer. Het is de huiskamer van Horst aan de Maas, waar mensen en verenigingen samenkomen. ‘t Gasthoes is thoes in cultuur.

(Onderzoek: Wim Moorman, 2019)